کوله‌های مهربانی روی دوش کودکان سیستان و بلوچستان
خبرگزاری مهر؛ گروه مجله – جواد شیخ الاسلامی: استان سیستان و بلوچستان به دلیل وسعت زیاد، همچنین بافت سنتی آن و هم‌مرز بودن با دو کشور افغانستان و پاکستان که چالش‌های امنیتی مختلفی را برای مردم آن به ارمغان آورده، با مشکلاتی مواجه است که دیگر استان‌های کشور کمتر با آن روبرو هستند. یکی از آنها سخت بودن رسیدگی به روستاهای آن در نقاط مختلف این استان است. با اینکه در سال‌های گذشته گروه‌های زیادی سعی کرده‌اند فعالیت‌های بیشتری در این استان داشته باشند، هنوز خلأ امکانات آموزشی و فرهنگی احساس می‌شود. بنیاد خیریه و غیردولتی حضرت زینب کبری (س) از گروه‌هایی است که در سال‌های اخیر فعالیت‌های خوبی در این استان داشته است. امروز با ساناز شکیبی یکی از فعالین این بنیاد درباره فعالیت‌های بنیاد زینب کبری (س) صحبت کردیم.
ماجرای کوله مهربانی
کوله مهربانی از سال ۹۶ آغاز شد. طی سفری که به منطقه دشتیاری و روستای کشالی در سیستان و بلوچستان داشتیم متوجه شدیم این بچه‌ها نیاز به کمک دارند. این منطقه جایی است که چندتا روستای زیر نظرش است و بچه‌ها واقعاً زیرساخت‌های لازم و کافی را ندارند. سال ۹۶ با هزار تا بسته تحصیلی که شامل کیف و لوازم تحریر بود شروع کردیم. در منطقه رفت و آمد زیاد داشتیم و سعی کردیم دقیق‌تر روی مشکلات منطقه تمرکز کنیم و ببینیم چه کارهایی می‌توان انجام داد. مثلاً متوجه شدیم که در آن منطقه دخترها به دلیل نبودن مدرسه مقطع دبیرستان را ادامه نمی‌دهند و همه‌شان تا راهنمایی تحصیل کرده‌اند و خیلی علاقه دارند که این منطقه را داشته باشند.
احداث دبیرستان برای دخترانی که مشتاق ادامه تحصیل بودند
چون منطقه دشتیاری مرکزیت دارد، دیدیم اگر یک مدرسه در آنجا دایر کنیم، از روستاهای اطراف هم می‌آیند و از این مدرسه استفاده می‌کنند. خدا را شکر با همت خیرین کار را شروع کردیم؛ زمین‌اش را خود محلی‌ها در اختیارمان گذاشتند و هزینه‌های ساخت را خیرین ما. یک مدرسه سه کلاسه خیلی خوب برای مقطع دبیرستان ساختیم که فنی حرفه‌ای است و حالت کارگاهی و آموزشی دارد تا برای این بچه‌ها مفید باشد و حداقل موقع دیپلم کاری بلد باشند که بتوانند در خانه خودشان از طریق آن یک کار کسب درآمد داشته باشند. این اتفاق خوبی بود که در کنار کمپین کوله مهربانی اتفاق افتاد. از سال ۹۶ به بعد سعی کردیم هر سال که مراجعه می‌کنیم، سعی می‌کنیم بسته‌های تحصیلی برایشان فراهم کنیم. ما می‌خواهیم بچه‌ها اول مهر لوازم تحریر داشته باشند و بتوانند سر کلاس حاضر شوند.
سعی می‌کنیم بسته‌های تحصیلی را تا اواسط مهرماه توزیع کنیم، اما…
پس ما تا ۱۰ مهر در همه ایران لوازم تحریر را می‌رسانیم، اما اگر جایی باشد که به آن نرسیده باشیم، تا یکی دو ماه بعد از مهر هم این کار را ادامه می‌دهیم. استان سیستان و بلوچستان استان بسیار وسیعی است و بعضی مناطق و روستاهای آن دسترسی سختی به امکانات دارند، برای همین هستند مدارسی که تا دو سه ماه بعد از مهرماه هم نیازمند کمک‌های تحصیلی هستند. تمرکز خاص‌مان هم در بلوچستان است. مثلاً اگر در یک سال هزار تا بسته داشته‌ایم، ۸۰۰ بسته آن متعلق به همان منطقه دشتیاری بوده است. ولی امسال که به لطف خدا توانستیم ۱۴ هزار بسته آماده کنیم، حدود ۱۱ هزار تا از آنها برای بلوچستان بوده و بقیه‌اش به خراسان جنوبی، چهارمحال و بختیاری، بوشهر، خوزستان و جنوب کرمان رفته است.
بچه‌ها نمی‌دانستند چطور از خمیر دندان و مسواک استفاده کنند
در کنار این فعالیت‌ها هم سعی کردیم در امور مختلف فرهنگ‌سازی کنیم؛ از موارد بهداشتی تا مسائل دیگر، یک چیزی به این بچه‌ها اضافه کنیم. مثلاً یک‌بار در این سال‌های تحصیلی در کنار بسته‌های تحصیلی برایشان مسواک و خمیر دندان گذاشتیم. واقعاً دردناک بود که بچه‌ها نمی‌دانستند باید چکار بکنند و می‌خواستند خمیر دندان‌ها را بخورند. استفاده درست از مسواک و خمیر دندان را به آنها آموزش دادیم و درباره بهداشت دندان‌ها صحبت کردیم. سال بعد در کنار بسته‌های تحصیلی توی مرکز بهداشت نشستیم و برای خانم‌ها وسایل بهداشتی مختص به خودشان را بردیم. دفعه بعد با شرکت گلرنگ صحبت کردیم و کنار بسته‌های تحصیلی شامپوهای سر گذاشتیم تا از آن استفاده کنند. گاهی هم پیش آمده برای خانواده‌هایی که خیلی مستحق بودند گونی‌های آرد و برنج و… بدهیم. با اینهمه اصل کار ما مسائل تحصیلی است. مدیرعامل ما خانم برزگر خیلی روی تحصیل بچه‌ها حساس هستند و می‌گویند نباید در کشور ما هیچ بی‌سوادی وجود داشته باشد.
کوله مهربانی یا کوله سرنوشت؟
اسم دیگر کمپین ما «کوله سرنوشت» است. بعضی‌ها می‌گویند نکنید، دولت انجام بدهد و اینها. همینطوریش هم روی دوش دولت خیلی کارها است، اگر ما هم بخواهیم انجام ندهیم که دیگر هیچی. ما دنبال این هستیم که این بچه‌ها بی‌سواد نباشند. برای همین شعارمان این است که این کوله‌ها کوله سرنوشت هستند، چون می‌توانند سرنوشت یک نفر را عوض کنند.
نگه‌داری از ایتام و کودکان بدسرپرست فعالیت اصلی بنیاد حضرت زینب کبری (س)
مجموعه ما با قدم‌هایی که خود خانم برزگر برداشته کارش شروع شده است. سال ۵۷ مؤسسه بنیاد خیریه غیردولتی زینب کبری (س) تأسیس شده است. هدف از تأسیس این مؤسسه هم خدمت‌رسانی به ایتام بوده است. نگه‌داری از بچه‌ها برای اولین‌بار در ایران به صورت شبه خانواده در بنیاد زینب کبری (س) انجام شده است. جالب است بدانید که قدمت بنیاد یک سال قبل از تأسیس بهزیستی است. چهار دهه است داریم فعالیت می‌کنیم و سعی کردیم در این چهار دهه بچه‌ها را در فضایی شبیه به یک خانواده نگه‌داری کنیم؛ یعنی هر اتاقی با پنج بچه و دو مربی و در دو شیفت. آنقدر این مربی‌ها به بچه‌ها نزدیک می‌شوند که بچه‌ها مربی‌های خودشان را مادر خطاب بکنند. اینجا مرکز نگه‌داری شبانه‌روزی بچه‌های یتیم و بدسرپرست است. در کنار این همچنین دانشجویان و مادران سرپرست را حمایت می‌کند.
حق این بچه‌ها نیست که از تحصیل محروم باشند
بچه‌ها در دنیای کودکانه خودشان هستند. این بچه‌ها از نظر شرایط زندگی در جایی واقع هستند که زیرساخت‌های لازم زندگی و تحصیل را ندارند. من به منطقه‌ای در بلوچستان رفتم که کلاس‌ها تا سقف پر شده بود. بقیه بچه‌ها آمده بودند زیر پنجره کلاس نشسته بودند و روی زمین به صدای کلاس گوش می‌دادند. یعنی تا این حد به درس علاقه‌مند هستند ولی زیرساخت‌های کافی وجود ندارد. با این همه علاقه‌ای که بچه‌ها دارند حق‌شان نیست که از تحصیل محروم باشند. بچه‌ها خیلی استقبال می‌کنند از فعالیت‌ها در مورد تحصیل. کلیپ‌هایی داریم که بچه‌ها می‌گویند می‌خواهیم دکتر و خلبان و معلم و … شویم و آرزوهای بزرگ دارند. خانواده‌ها هم خیلی با ما همکاری کرده‌اند. کوله مهربانی خیلی مؤثر بوده است.
با تحصیل دختران توانستیم تا حدی از ازدواج زودهنگام آنها جلوگیری کنیم
بعضی پدر و مادرها نمی‌گذاشتند که دخترشان به مدرسه بیاید. می‌گفتند چون معلم‌شان مرد است من نمی‌گذارم به مدرسه برود. رفتیم صحبت کردیم و آنها را توجیه کردیم و راضی‌شان کردیم. مثلاً می‌گفتیم دختر شما با حجاب کامل به مدرسه می‌رود، یا اینکه حداقل برای اینکه از عالم بچگی‌شان دربیایند آنها را به مدرسه بفرستید؛ چون متأسفانه آنجا رسم است که دخترها را از سنین پایین شوهر می‌دهند. سعی کردیم به هوای تحصیل و درس، یک جورهایی دخترها را از این موضوع هم کمی دور کنیم که تا حدی موفق هم بوده‌ایم. توی سیل هم به همان منطقه‌ای رفتیم که لوازم تحریر می‌دادیم. رفتیم تانکرهای آب برایشان بردیم و به همان تانکرها شیر آب وصل کردیم. یعنی آب را به صورت لوله‌کشی شده به آنها تحویل دادیم. منتها نیازهای آنها زیاد است و بودجه و توان ما کم. سعی می‌کنیم به اندازه‌ای که می‌توانیم کنارشان باشیم. برایشان در قالب همین کوله مهربانی کتابخانه زده‌ایم. اینها اتفاقات خوبی است. بچه‌ها هرسال پیگیر کتاب هستند. از طرفی چون وقتی بچه‌های بزرگ می‌آیند تا کتاب و بسته‌های تحصیلی بگیرند بچه‌های کوچک‌تر هم همراه‌شان هستند، ما برای آنها هم اسباب‌بازی می‌بریم تا هیچکس دست خالی برنگردد.
کمک به اشتغال و درآمدزایی زنان استان با سوزن‌دوزی
الآن داریم روی سوزن‌دوزی زنان منطقه برنامه‌ریزی می‌کنیم و دوست داریم به نحوی به اشتغال زنان روستا کمک کنیم. خب این زن‌ها توی روستا نشسته‌اند و چه بشود که کسی برود و از آنها محصولات سوزن‌دوزی‌شده بخرد. داریم روی اشتغال و فروش سوزن‌دهی مردم روستا در تهران و شهرهای دیگر کار می‌کنیم. هم هزینه‌های آن خانم‌ها را تأمین کنیم و هم برایشان سوددهی داشته باشد.
